Ter gelegenheid van de Internationale Dag voor de Rechten van het Kind en de 35e verjaardag van het Internationaal Verdrag inzake de Rechten van het kind, publiceert een brede coalitie van organisaties een manifest, een oproep voor een stad op kindermaat, een plek die rechten van kinderen en jongeren respecteert.
Kinderen die in een speeltuin vlakbij hun huis spelen, kinderen die zelfstandig naar school gaan zonder dat hun ouders zich zorgen hoeven te maken, tienermeisjes die op weg naar huis gezellig kunnen nakeuvelen in een park zonder schrik om te worden lastig gevallen, toegang tot openbare toiletten in plaats van snel achter de struiken, niet enkel op autoloze zondag fietsen, … Zo ziet de stad eruit waarvan vele ouders dromen voor hun kinderen. Voor velen lijkt dit utopisch. Nochtans is 22% van de Brusselse bevolking jonger dan 18 jaar. Vandaag slaagt onze hoofdstad er niet in om een gezonde leefomgeving te bieden aan haar jongeren, een plek te zijn die kinderrechten echt respecteert.
Experten weten het: kinderen en jongeren brengen steeds minder tijd buiten door. Dit leidt tot schadelijke gevolgen: minder sterke sociale relaties, gezondheidsproblemen door een sedentaire levensstijl en slechte luchtkwaliteit, meer stress, het niet kunnen inschatten van risico’s, een gebrek aan zelfvertrouwen … . Kortweg, het heeft een grote impact op de lichamelijke en mentale gezondheid.
« Ik heb het gevoel dat ik continu mijn kinderen afrem – ik roep : niet weglopen! Blijf dicht bij mij! Het is vermoeiend en onaangenaam.» Camille, moeder van twee kinderen, Sint-Gillis.
Er zijn verschillende redenen waarom kinderen en jongeren zich meer en meer binnenshuis terugtrekken. Ten eerste is er het gevoel dat de straten onveilig zijn. Het drukke wegverkeer is één van de belangrijkste redenen waarom kinderen minder tijd buiten doorbrengen en minder zelfstandig zijn. Zeker in dichtbevolkte wijken waar slechts een minderheid van de huishoudens een eigen auto bezit, monopoliseert het gemotoriseerd verkeer de straten ten koste van kinderen. Het is meestal ook in deze buurten dat er een schrijnend gebrek is aan kwalitatieve openbare ruimte, in het bijzonder groene en voor kinderen en gezinnen aantrekkelijke plekken. De beperkte en ontoereikende publieke ruimte in Brussel brengt heel wat uitdagingen met zich mee, het is een kostelijke last voor de samenleving. De impact laat zich in het bijzonder voelen bij de socio-economisch meest kwetsbare gezinnen.
Dit gaat lijnrecht in tegen de rechten van het kind (in het bijzonder artikelen 3, 6, 12, 13, 24 & 31), waarvan België nochtans het Internationaal Verdrag heeft ondertekend en geratificeerd. Maar dat hoeft niet zo te zijn. De huidige situatie is niet onoverkomelijk, het is een kwestie van politieke keuzes. Het is de verantwoordelijkheid van de regeringen om de rechten van kinderen en jongeren te waarborgen. We roepen dan ook de kandidaten voor de komende verkiezingen op om hun verantwoordelijkheid te nemen en zich te engageren om concrete maatregelen te nemen op gewestelijk en gemeentelijk niveau. Kom in actie voor de kinderen en jongeren in onze stad!
De stad op kindermaat : garandeer het recht van kinderen op gezondheid, veiligheid en participatie
Wij, organisaties uit verschillende sectoren en burgers, roepen de overheid op om in te zetten op
· Het verbeteren van de groene en publieke ruimte die vandaag reeds bestaat, deze uit te breiden en aan te passen aan de noden van gezinnen. Geef hierbij prioriteit aan de wijken met de grootste nood en zet in op de oorzaken achter de beperkte aanwezigheid van vrouwen en meisjes.
· De ontwikkeling van veilige, kwalitatieve en toegankelijke fietsinfrastructuur en voetpaden opdat kinderen en jongeren zich onafhankelijk kunnen verplaatsen te voet of met de fiets.
· Het aanpakken en terugdringen van dat wat schade kan berokkenen, in het bijzonder de negatieve effecten van gemotoriseerd verkeer en luchtvervuiling.
· Het betrekken van kinderen en jongeren bij projecten voor de inrichting van de publieke ruimte.
Inzetten op kwalitatieve publieke ruimte is inzetten op het verbeteren van gezondheid, levenskwaliteit en sociale cohesie. De meest kwetsbaren voelen zich veiliger wanneer ze omringd zijn door andere gezinnen, zo ontstaat een positieve opwaartse spiraal. Een stad op kindermaat heeft voordelen voor het individu, de gemeenschap en de samenleving als geheel, iedereen is er welkom.
Dat is waarom, wij, organisaties, met het oog op de verkiezingen een manifest voorstellen, een oproep voor een stad die kinderen en jongeren centraal zet. De keuze is simpel voor ons: Investeer in de toekomst van onze kinderen en jongeren, in veilige straten die bestand zijn tegen gezondheids- en klimaatuitdagingen.
«Wat hij zo leuk vindt aan fietsen is denk ik dat hij in alle vrijheid buiten kan zijn, in de buitenlucht, zelfstandig op pad gaan. Ik zeg dat hij in de tuin moet fietsen, maar dat wil hij niet. Hij wil altijd ver weg, de weg op. Het is de wil om ver weg te gaan, om iets nieuws te ontdekken. » Jullienne, mama van twee kinderen van 2 en 5 jaar (étude RIEPP 2022)
* Citaten uit de studie ‘Investir l’espace extérieur avec les enfants .- Représentations et pratiques des familles en Fédération Wallonie-Bruxelles. Résultats d’une enquête qualitative menée par le RIEPP.’ 2021
Manifest in het geheel hier downloadbaar en lijst ondertekenaars
Belgian Academy of Paediatrics
Bruxelles Accueil et Développement pour la Jeunesse et l’Enfance (BADJE)
Bral
Centres d’Entraînement aux Méthodes d’Éducation Active (CEMEA)
Chiro Brussel
Comprendre et agir pour l’environnement (COREN)
Coordination des ONG pour les droits des enfants (CODE)
Cultures et Santé
Cultureghem
D’BROEJ
Fabrik
Fédération des Initiatives Locales pour l’Enfance (FILE)
Femma
Fietsersbond
Filter Café Filtré Atelier
Formation et Recherche - Accueil du Jeune Enfant (FRAJE)
Garance
Gilbard
Grandir ensemble à Laeken
Groupe de Recherche et d’Action des Cyclistes Quotidiens (GRACQ)
Groupement Belge des Pédiatres de langue française
Groupement Belge des Médecins Spécialistes- branche pédiatrique
Heroes for Zero
JES
Johanna
Kidical Mass
Kind & Samenleving
La Ville aux Enfants
Les Amis d’Aladdin
Les Chercheurs d’Air
Les Sauvageonnes
Le Toucan A.M.O
Molembike
Ouders van Verongelukte Kinderen-SAVE (OVK) /Parents d'Enfants Victimes de la Route-SAVE
Partenariat Intégration Cohabitation à Laeken(PICOL)
Politique du Lange (Pauline Cabrit & Aurélien Ramos)
Réseau Coordination Enfance (RCE)
Recherche et Innovation Enfants-Parents-Professionnel·le·s (RIEPP)
Réseau d’associations actives en l'éducation relative à l’environnement (Réseau IDée)
Rezolution
Société belge de Pédiatrie
Speelmakers
Tous Dehors
Vlaamse Jeugdraad
Dr. Berthold Aman, Neuro kinderarts, CHU Saint-Pierre
Pr. Catherine Bouland, Centre de recherche en santé environnementale et santé au travail, Ecole
de santé publique, Université Libre de Bruxelles
Sabine Corachan, projectmanager volksgezondheid
Kobe Hautekiet, kinderrechtenexpert
Pr. Boris Jidovtseff, Afdeling Fysieke Activiteit en Revalidatiewetenschappen, Université de Liège
Yassine Lakouar, maatschappelijk werker
Dr. Elvira Levy, Kinderarts, CHU Saint-Pierre
Véronique Marissal, coordinatrice Coordination des Ecoles de Devoirs de Bruxelles
Pr. Florence Pirard, Département des Sciences de l'éducation, Université de Liège
Pr. Elodie Razy, Laboratoire d’anthropologie sociale et culturelle, Université de Liège
Dr. Erica Rotunno, kinderarts, St Pieters ziekenhuis
Dr. Claudia Schönborn, medisch deskundige in volksgezondheid
Dr. Lore Van Bruwaene, kinderarts, CHU Saint-Pierre
Dr. Anna Vanderfaeillie, kinderarts, CHU Saint-Pierre
Dr. Inge Van Herreweghe hoofd neonatologie, CHU Saint-Pierre
Manou Vercruysse, natuurgids